فرش چیست؟

قالی یا فرش نوعی گستردنی بافته شده از الیاف پنبه، پشم و در بعضی موارد ابریشم است که معمولاً برای پوشش زمین به کار می‌رود. به دست بافته پُرزدار و گره‌دار قالی گفته می‌شود. از آنجا که قالی و فرش همیشه نقش‌های زیبا بر خود داشته‌اند، امروزه به جنبه تزئینی آن نیز توجه می‌شود. از سال ۱۳۹۳ به بعد شهر کاشان به عنوان پایتخت فرش جهان معرفی و این اثر ماندگار در میراث ملموس یونسکو با شماره ۰۰۳۸۳ ثبت گردید. هم‌اکنون بیش از ۱۲۰۰ کارخانه تولید فرش ماشینی و ۷۰۰ کارگاه تولید فرش دستبافت در منطقه کاشان و آران و بیدگل مشغول به فعالیت می‌باشد. صادرات فرش در ایران یکی از فعالیت‌های اقتصادی پر سود محسوب می‌شود (منبع).

تاریخچه فرش در ایران

پیشینه درهم‌تنیدنِ الیاف در ایران برای تولید منسوجات به‌خصوص پارچه، به هزاره پنجم پیش از میلاد می‌رسد. آثار گرانبها و زیبایی که از بخش‌های مختلف ایران به دست آمده، گواه آن اند که منسوجات ارزشمند و بحث‌برانگیزی در این دوران وجود داشته‌اند، ازجمله تابوت سفالی دوران دالما، کردستان، همچنین آیینهٔ مسیِ زنگ‌زده نوعِ ایلامی در سیلک و سایر مناطق.

بعد از گذشت سالیان متمادی، تقریباً در هزاره دوم پیش از میلاد، انسان توانست چگونگیِ به‌هم‌ریسیدنِ نخ‌ها و ساختنِ طناب را کشف کند. این اکتشاف مانند تمام اکتشاف‌های تاریخ فواید بسیار سودمندی برای هنر و صنعتِ آن دوران داشت. از جمله آن که از رشته‌های درهم‌تنیده طناب مانندی برای زیباییِ ریشه‌های فرش استفاده می‌کردند. آثار به‌دست‌آمده از مناطقی مانند گورهای مارلیک، قلعه کوتی در دیلمان، و همچنین حسنلو نزدیک ارومیه شاهدهایی بر این ادعا هستند.

قدمت فرش‌بافی و به‌طورکل منسوجات در ایران بسیار زیاد است. آثار زیبا و تفکربرانگیزی از دوره‌های مختلف کشف شده‌اند که نمی‌توان آن‌ها را به‌طور دقیق به یک دوره خاص نسبت داد. گاهی اوقات یک اثر طیِ گذشتِ سالیانِ دراز و طی سلسله‌های مختلف ساخته شده‌است.

ایلخانیان و تیموریان

فرش‌های دوره ایلخانیان زیاد شناخته‌شده نیستند. در این مورد محققی به نام آرمی برینگز نظریه‌ای ارائه داده که دارای نقاط ضعف بسیاری می‌باشد و در درستی آن به دیده تردید باید نگریست. بر پایه نظر او نقاشی‌هایِ فرش‌های دوره تیموریان دقیقاً خصوصیاتِ فرش‌های این دوران را بازمی‌تابند. به عبارت دیگر با دیدن این نقاشی‌ها می‌توان به تمام ویژگی‌های بافتی و ظاهری و به‌طور کل تاریخچهٔ آن‌ها پی‌برد. اما از آنجا که نقاشی‌های به‌دست‌آمده از هنر فرش‌بافی این دوران بسیار محدود می‌باشند، پس اطلاعات زیادی از فرش‌های این دوره در دست نیست و درست همینجاست که سستیِ نظریه برینگز هویدا می‌شود.

دوره صفویه

فرش‌های ایران در دوره صفویه به بالاترین حد خود در زیبایی و بافت رسیدند که این مهم به دلیل تحت پشتیبانی شاهان قدرتمندی چون شاه عباس قرارگرفتن بود و دسترسی فراوان به مواد مورد نیاز برای بافت فرش و همچنین به‌رسمیت‌شناختنِ فرش به عنوان کالایی برای تجارت بوده‌است (منبع).

مسجد چیست؟

مَسْجد مکانی خاص در اسلام برای عبادت خدا که ممکن است ساختمان یا زمین باشد. مسجد قبا نخستین مسجدی است که در اسلام ساخته شد. در شریعت اسلامی، مسجد آداب و احکامی ویژه دارد. از مسجد غالباً برای عبادت جمعی و فعالیت‌های دینی گروهی استفاده می‌شود و مهم‌ترین عبادتی که در آن به جا می‌آورند، نماز جماعت است. مسجد جز این، کارکردهای اجتماعی، سیاسی، آموزشی و قضایی برای مسلمانان داشته که برخی از این کارکردها تاکنون باقی مانده است. مساجد در ایران، نقش مهمی در پیروزی انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ش ایفا کردند (منبع).

فرش مسجدی چیست؟

همانطور که دانستیم، به به دست بافته پُرزدار و گره‌دار که برای پوشش زمین به کار می رود فرش یا قالی گفته می شود. اما فرش مسجدی چیست و چه تفاوتی با فرش معمولی دارد؟ چنان چه بخواهیم فرش مسجدی را به صورت کلی تعریف کنیم باید بگوییم به هر نوع فرشی که برای پوشاندن مسجد از آن استفاده شود به آن فرش مسجدی گفته می شود.

در مقاله های پیشین سایت شرکت سجاده فرش تک ستاره کویر به طور مفصل در مورد روش های مختلف فرش کردن مسجد و انواع فرش های مسجدی سخن گفتیم. چنانچه بخواهیم به صورت خلاصه به روش های مختلف فرش کردن مسجد یا همان انواع فرش مسجدی اشاره کنیم باید موارد زیر را یادآور شویم؛

-فرش کردن مسجد با سجاده فرش محرابی،

فرش کردن مسجد با سجاده فرش تشریفاتی (سجاده فرش بدون محراب)،

فرش کردن مسجد با سجاده فرش عرض سه متر،

فرش کردن مسجد با موکت طرح سجاده،

فرش کردن مسجد با فرش ماشینی سنتی،

و فرش کردن مسجد با فرش یکپارچه.

همانطور که بیان شد، روش های مختلفی برای فرش کردن مسجد وجود دارد. به تمامی فرش های فوق که برای فرش کردن مسجد از آنها استفاده می شود، فرش مسجدی گفته می شود.

کناره فرش مسجدی چیست؟

چنانچه شما مسجد خود را با سجاده فرش محرابی، یا سجاده فرش تشریفاتی، یا سجاده فرش عرض سه متر، موکت طرح سجاده و یا فرش یکپارچه فرش کنید، برای پوشاندن کل فضای مسجد نیازی به کناره فرش مسجدی نخواهید داشت. کناره فرش مسجدی هنگامی معنا پیدا می کند که تکه های فرش مسجدی قادر نباشند که تمامی فضای مسجد را پوشش دهند در این صورت برای پوشاندن فضای بین فرش ها نیاز خواهید داشت که از کناره فرش مسجدی استفاده کنید. به عبارت دیگر، زمانی که شما قصد دارید تا مسجد خود را با استفاده از فرش ماشینی سنتی فرش کنید، مجبور می شوید که برای پر کردن فضاهای خالی بین فرش ها از کناره فرش مسجدی استفاده کنید. تنها در یک صورت نیازی به کناره فرش مسجدی نخواهید داشت؛ این که هنگام سفارش فرش مسجدی به شرکت سجاده فرش بگویید که اندازه فرش های شما را طوری تعیین کند که نیازی به کناره فرش مسجدی نداشته باشید.

تصویر زیر تصویر مسجدی است که با فرش ماشینی 1200 شانه ابریشمی فرش شده است. این مسجد مجبور شده که برای پر کردن فضای خالی بین فرش ها از کناره فرش مسجدی استفاده کند. تصاویر زیر، تصاویری از مسجد دانشگاه علامه طباطبایی تهران است.

قیمت کناره فرش مسجدی چقدر است؟

همانطور که بیان شد، مسجد شما در صورتی نیاز به کناره فرش مسجدی دارد که با فرش ماشینی سنتی فرش شده باشد. فرش های ماشینی سنتی در شرکت سجاده فرش تک ستاره کویر، 700 شانه، 1000 شانه و 1200 شانه هستند. بنابراین بسته به کیفیت فرش مسجدی شما، قیمت کناره فرش مسجدی نیز متفاوت است. در جدول زیر می توانید قیمت هر متر کناره فرش مسجدی 700 شانه، قیمت هر متر کناره فرش مسجدی 1000 شانه و قیمت هر متر از کناره فرش مسجدی 1200 شانه را مشاهده کنید.

منبع